First Aid

apk ေတြကုိ ဖုန္းထဲထည့္ၿပီး ကလိလုိၾကေသာ သူငယ္ခ်င္းအေပါင္းအသင္းေရာင္းရင္းတုိ႔အတြက္
first aid apk ေလး တင္ေပးလုိက္ပါတယ္။ first aid နဲ႔ပတ္သက္တာေတြအကုန္ပါတယ္ဗ်ာ။
download link
first aid

Read More

OHCM8.apk

သူငယ္ခ်င္းတုိ႔အတြက္ OHCM8 ဆုိတဲ့ clinical apk ေလး တင္ေပးလုိက္ပါတယ္။ သုံးၾကည့္ရတာေတာ့ မဆုိးဘူးဗ်။ download ဆြဲၿပီး သုံးၾကည့္လုိက္ေနာ္။ အပ်င္းေျပကလိရတာေပါ့။ အပ်င္းလည္းေျပ ဗဟုသုတလည္း ရေပါ့ေလ။
Download Link......
OHCM8

Read More

သေဘာေကာင္းတ့ဲ ကုိကုိ

သူငယ္ခ်င္းတစ္ေယာက္နဲ႔ လက္ဘက္ရည္ဆိုင္ထို္င္ေနတုန္း ဖုန္းျမည္လာတယ္…
“တီ… တီ..”
“ဟလို”
“ကုိကုိလား… ခ်စ္ေလးပါ”
“အင္း…”
“ခ်စ္ေလး ခု ပြဲစားတန္းေရာက္ၿပီး ကုိေမာ္ႀကီးတို႔နဲ႔ ေတြ႔ေနတာ”
“အင္း…”
“အဲဒါေလ ခ်စ္ေလး ခုစီးေနတ့ဲကားကုိ ကာဒီနာနဲ႔ လဲမလားတ့ဲ၊ အလိုက္ 200 ေပးရမယ္တ့ဲ၊ လဲလိုက္မယ္ေနာ္ ကုိကို”
“အင္း… လဲလိုက္”
“ဟယ္…တကယ္၊ ကုိကုိက အရမ္းခ်စ္ဖို႔ ေကာင္းတာဘဲ”
“အင္း…”
“ၿပီးေတာ့ေလ၊ ေျပာရအံုးမယ္”
“ေျပာ…”
“မနက္ကေလ ကုိကိုထြက္သြားၿပီးေတာ့မွ ေဒၚေဒၚၾကည္ေရာက္လာၿပီး၊ စိန္လက္စြပ္တစ္ကြင္း လာျပတယ္ ကုိကုိရဲ႕၊ ေစ်းကလည္း 80 ထဲ ဆိုေတာ့ တန္လြန္းလို႔ ဝယ္ထားလိုက္မိတယ္ ကုိကုိ မဆူရဘူးေနာ္”
“အင္းပါ…”
“ဟီး… ဒါ့ေၾကာင့္ ကုိကုိ႔ကုိ ခ်စ္တာ သိလား”
“သိတယ္…”
“ျပီးေတာ့ေလ ခု ဆန္းေဒးက်ရင္ ေဒစီတို႔ မဂၤလာေဆာင္ သြားရအံုးမွာ ကုိကုိရဲ႕၊ အဲဒါ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေစ်းဝင္ၿပီး နည္းနည္းဝယ္မလို႔၊ ကုိကုိ႔ဘီဒိုထဲက 10 ေလာက္ ဆြဲလာခ့ဲေသးတယ္၊ သံုးလိုက္မယ္ေနာ္ ကုိကုိ”
“သံုးေလ”
“ဟယ္… ဒီေန႔ ဒို႔ကုိကုိ အရမ္းနဲ႔ သေဘာေတြ ေကာင္းေနပါလား၊ ခါတိုင္းမ်ား ခုေလာက္ဆို ဘီလူးဆိုင္း တီးေနရၿပီ၊ ဘာဘဲျဖစ္ျဖစ္ေလ ခ်စ္ေလးေတာ့ လိုခ်င္တာေတြရလို႔ ေပ်ာ္တယ္၊ ဒါဘဲေနာ္ ကုိကို၊ အာဘြား…ျပြတ္စ္”
“တူတူတူ…တူ”
ဖုန္းခ်လိုက္ေတာ့ သူငယ္ခ်င္းက ေမးတယ္……
“မ်က္ႏွာက ျပံဳးစိစိနဲ႔၊ ဘယ္ကဖုန္းလဲ”
“သိဘူးဗ်၊ ဖုန္းမွားတာ”

Read More

အဆဲၿပိဳင္္ပြဲ

တစ္ခါ က ကမာၻ႕ အဆဲျပိဳင္ပြဲ က်င္းပေလသည္။
အခ်ိန္အၾကာဆံုးႏွင့္ ဆဲနည္းမထပ္ဘဲ ဆဲႏို္င္သူသာ….ပထမရမည္ ျဖစ္၏။
ပထမဆုံး အေမရိကန္ လူမ်ိဳး၀င္္ျပိဳင္သည္။
၁၅ မိနစ္ၾကာေအာင္ ဆဲနည္း မထပ္ဘဲ ဆဲ သြားသည္။ ေတာ္ေတာ္ ဆဲတတ္၏။ပိရိတ္သတ္သေဘာက်၏။
ေနာက္ ရုရွား လူမ်ိဳး တစ္ေယာက္၀င္ ျပိဳင္သည္။
နာရီ၀က္ၾကာေအာင္ ဆဲနည္း မထပ္ဘဲ ဆဲ သြားသည္။ပိရိတ္သတ္လက္ခုတ္သံေတာ္ေတာ္က်ယ္၏။
ထုိ႕ေနာက္ ေဖ႕စ္ဘုတ္သုံးတတ္သည္႕ျမန္မာတစ္ေယာက္ စင္ေပၚတက္လာေလသည္။မိုက္ၾကိဳးကို ခလုတ္တိုက္မိျပီးေခ်ာ္လဲေလသည္။
ထုိသူသည္ မိုက္ကို ေဒါသထြက္ထြက္ႏွင့္ လက္ညွိဳးထုိးျပီး ဆဲေလေတာ႕၏။
၁၅ မိနစ္ ၊ နာရီ၀က္ ၊ ၁ နာရီ ၾကာ သြားသည္ ။ ဆဲနည္း လံုး၀ မထပ္ေခ်။၂နာရီခန္႕ ပင္ ၾကာေလ၏။
ဒုိင္လူၾကီးမ်ားႏွင့္ ပရိသတ္မ်ား အားလံုး အ႔ံ ၾသကုန္ၾကသည္။
ထုိ႔ေနာက္ ထိုလူသည္ ဒိုင္လူၾကီး မ်ားဘက္သို႔ မ်က္ႏွာ လွည့္ ျပီး…..
“ဒုိင္လူၾကီးမ်ား ခင္ဗ်ာ …ကၽြန္ေတာ္ စဆဲ လုိ႔ရပါျပီ လား ခင္ဗ်ာ..”…တဲ႕…
ဒုိင္လူၾကီးမ်ားမွ ထုိင္ရာမွ ထကာ။ လက္ခုတ္တီးလုိက္ၾက၏။ပရိတ္သတ္လက္ခုပ္သံကား နံရံေတြပင္ခါကုန္၏။
ထပ္ျပိဳင္ျမည္႕အျခားနုိင္ငံမွ ျပိဳင္ပြဲ၀င္မ်ားပင္ ဆက္မျပိဳင္ပဲအရွဳံးေပးၾက၏။
သုိ႕နွင္႕နုိင္ငံတကာအဆဲ ဒုိင္အဖြဲ႕အေနျဖင္႕ ရမွတ္ျပည္႕သည္႕အျပင္ ေက်ာ္၍ပင္ေနသျဖင္႕
ပထမ ဆုအျပင္ အဆဲပါရဂူ ဆု ပါ ထပ္မံ ခ်ီးျမွင္႕ရန္ဆုံးျဖတ္လုိက္ေလ၏။

Read More

ေဖာလစ္အက္ဆစ္အေၾကာင္း. folic acid

ေဖာလစ္အက္ဆစ္အေၾကာင္း

ေဖာလစ္အက္ဆစ္ကို vitamin B9 (သို႔မဟုတ္) Vitamin Bc , folacin နဲ႔ folate လို႔ လည္းေခၚတြင္ပါတယ္ ။ ေရ မွာ ေပ်ာ္၀င္ႏိုင္တဲ့ ဗီတာမင္ ဘီႏိုင္းၿဖစ္ၿပီး pteroyl-L-glutamic acid , pteroyl-L-glutamate နဲ႔ pteroylmonoglutamic acid ၿဖစ္ပါတယ္ ။ ေဖာလစ္အက္ဆစ္ဟာ ဇီ၀နည္းအရ သူ႔ဘာသာသူ active မၿဖစ္ပါဘူး ။ ဒါေပမယ့္လည္း tetrahydrofolate နဲ႔ အသည္းထဲမွာ dihydrofolic acid အၿဖစ္ေၿပာင္း သြားႏုိင္ၿခင္း က အလြန္ကို အေရးၾကီးတဲ့အခ်က္တစ္ခုၿဖစ္ပါတယ္ ။ ေဖာလစ္အက္ဆစ္ဟာ လူ႔ခႏၶာကိုယ္က မ်ားၿပား လွတဲ့ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္မႈေတြအတြက္ မရွိမၿဖစ္ အေရးၾကီးတဲ့အရာ တစ္ခုၿဖစ္ပါတယ္ ။ လူ႔ခႏၶာကိုယ္ ဟာ ဒီအန္ေအ ေတြ ထုတ္လုပ္ဖို႔ ၿပဳၿပင္ဖို႔ အတြက္ folate ကိုလိုအပ္ပါတယ္ ။ ဆဲလ္ေတြ ပြားမ်ားဖို႔ ၊ ၾကီးထြားဖို႔ အထူးသၿဖင့္ ကေလးငယ္ေတြနဲ႔ ကိုယ္၀န္ေဆာင္သည္ေတြမွာလည္း အထူးလိုအပ္ၿပီး အခ်ိဳ႔ေသာ ကင္ဆာေရာ ဂါေတြမွာ အစာစားၿခင္း တာ၀န္ကို ထမ္းေဆာင္ေပးၿပန္ပါတယ္ ။ သဘာ၀ folate ေတြအမ်ားအၿပားပါ၀င္တဲ့ သာမန္ အစားအစာေတြဟာကင္ဆာ ၿဖစ္ပြားႏိုင္မႈကို ေလ်ာ့က်ေစႏုိင္ပါတယ္ ။ ဒါေပမယ့္ ေတြ႔ရွိခ်က္ ကြဲၿပား မႈေတြကေတာ့ ေသာက္ေဆးေတြမွာ folate ေတြအမ်ားၾကီးပါ၀င္ေနၿခင္းဟာ အခ်ိဳ႔ေသာ ကင္ဆာေတြၿဖစ္ ပြားမႈ ကို အားေပးေစႏုိင္ပါတယ္လို႔ ဆိုၿပန္ပါတယ္ ။ ဒါေပမယ့္လည္း ကေလးေတြနဲ႔ အရြယ္ေရာက္စ လူငယ္ေတြမွာ က်န္းမာတဲ့ ေသြးနီဥေတြထုတ္လုပ္ဖို႔အတြက္ folic acid ကို လိုအပ္ၿပီး ေသြးအားနည္းေရာဂါကို ကာကြယ္ေပးႏိုင္ ပါတယ္ ။

Foate နဲ႔ folic acid ဟာ တကယ္ေတာ့ Latin နာမည္တစ္မ်ိဳးၿဖစ္တဲ့ folium ကေနဆင္းသက္လာတာပါ ။ အဓိပၸါယ္ ကေတာ့ သစ္ရြက္လို႔ ေခၚပါတယ္ ။ သစ္သီးသစ္ရြက္ေတြနဲ႔ၿပဳလုပ္ထားတဲ့ အစားအစာေတြဟာ ၿပီးၿပည့္စံု တဲ့ dietary source တစ္ခုပဲၿဖစ္ပါတယ္ ။ ေဖာလစ္အက္ဆစ္ေတြ ေလ်ာ့နည္းေနရင္ folate deifciency ၿဖစ္ႏုိင္ၿပီး သာမန္ western diets ေတြမွာေတာ့ ၿဖစ္ေလ့မရွိပါဘူး ။ ေဖာလစ္ေတြ ခ်ိဳ႔ယြင္းေနေပ မယ့္လည္း ၄ လေလာက္ထိ မသိသာႏုိင္ပါဘူး ။ ဘာေၾကာင့္လည္းဆိုေတာ့ လူရဲ႕ခႏၶာကိုယ္ထဲမွာ ေဖာလစ္ အက္ဆစ္ 500-20 000 mcg သိုေလွာင္ထားတဲ့အတြက္ၿဖစ္ပါတယ္ ။ ေဖာလစ္အက္ဆစ္ခ်ိဳ႔တဲ့ၿခင္းဟာ မ်ား စြာေသာ က်န္းမာေရးၿပႆနာေတြကို ၿဖစ္ေစႏုိင္ပါတယ္ ။ မွတ္သားဖြယ္ေကာင္းတဲ့အရာကေတာ့ သေႏၶသားမွာ neural tube defects ေတြၿဖစ္ေစႏုိင္ပါတယ္ ။ ေဖာလစ္အက္ဆစ္ခ်ိဳ႔တဲ့ၿခင္းဟာ ၀မ္းသြားၿခင္း ၊ ေသြးအား နည္းေရာ ဂါ ၊ အားနည္းၿခင္း ၊ အသက္ရွဳခက္ခဲၿခင္း ၊ အာရံုေၾကာအားနည္းၿခင္းနဲ႔ ေၿခလက္မ်ားထံုက်င္ၿခင္း (peripheral neuropathy ) တို႔ကိုၿဖစ္ေစႏုိင္ပါတယ္ ။ ဒါ့အၿပင္ ကိုယ္၀န္ေဆာင္ခ်ိန္ ဆိုးက်ိဳးႏွင့္ၿပႆနာမ်ား ၊ သတိ လစ္ၿခင္း ၊ အာရံုေထြၿပားၿခင္း ၊ စိတ္က်ေရာဂါ ၊ လွ်ာ ေရာင္ၿခင္း ၊ အစာအိမ္ႏွင့္ ပါးစပ္အနာမ်ားၿဖစ္ၿခင္း ၊ ေခါင္း ကိုက္ၿခင္း ၊ ရင္တုန္ၿခင္း ၊ ဂဏာမၿငိမ္ၿဖစ္ၿခင္းနဲ႔ အမူအယာပိုင္းဆိုင္ရာ ၿပႆနာ မ်ားၿဖစ္ေစႏုိင္ပါတယ္ ။

Folate ပမာဏ နည္းပါးၿခင္းဟာ homocystenine လို႔ေခၚတဲ့ ၿဒပ္ေပါင္းတစ္မ်ိဳးစံုပံုၿခင္းကိုၿဖစ္ေစပါတယ္ ။ ဒါ့အၿပင္ ဒီအန္ေအေတြထုတ္လုပ္ၿခင္းနဲ႔ ၿပဳၿပင္ၿခင္းေတြမွာလည္း ခ်ိဳ႔ယြင္းသြားၿပီး ကင္ဆာ ၿဖစ္ပြားမႈကို ဦးတည္ေစ ပါတယ္ ။ ဒါေပမယ့္ ႏွလံုးေသြးေၾကာက်ဥ္းေရာဂါ (IHD) ရွိသူေတြမွာ ေဖာ လစ္အက္ဆစ္ေတြ အမ်ား အၿပားေသာက္သံုးရင္ေတာ့ ကင္ဆာ ၿဖစ္ပြားမႈႏွုန္းကို ၿမင့္တက္ေစ ပါတယ္ ။ အသက္ ၁၉ ႏွစ္ေက်ာ္ လူငယ္ေတြမွာ ေန႔စဥ္ေဖာလစ္အက္ဆစ္ ၁၀၀၀ မိုက္ခရိုဂရမ္လိုအပ္ၿပီး ေမြးကင္းစကေလးငယ္ ၆ လအထိ ကေတာ့ ေန႔စသ္ ၆၅ မိုက္ခရိုဂရမ္လိုအပ္ပါတယ္ ။ ကိုယ္ေဆာင္သည္ေတြမွာေတာ့၈၀၀ မွ ၁၀၀၀ မိုက္ခရို ဂရမ္အထိလိုအပ္ပါတယ္ ။

ေဖာလစ္အက္ဆစ္ကိုဘယ္ေနရာေတြက ရႏုိင္သလဲ ?



ေဖာလစ္အက္ဆစ္ေတြအမ်ားၾကီးပါ၀င္တဲ့အစားအစာေတြကေတာ့
- ေဒါက္ခြ ( spinach) , ကညႊတ္ ၊ ခါးဥၿဖဴ ၊ တရုတ္မုန္လာစေသာ ဟင္းရြက္မ်ား
- ပဲေၿခာက္ ၊ ပဲစို ၊ ပဲေတာင့္ ၊ ပဲေစ့ ၊ ပဲပင္ႏွင့္ ပဲနီကေလး
- ဥ အမ်ိဳးမ်ိဳးမွ အႏွစ္မ်ား
- Baker's yeast
- ေခါက္ဆြဲေၿခာက္ ၊ ႏွံစားပင္ ၊ ေကာက္ႏွံပင္ နဲ႔ အသင့္လုပ္ နံနက္စာ cereal ေတြမွာ ေဖာလစ္ အက္ဆစ္ ၂၅ % မွ ၁၀၀% အထိပါ၀င္ပါတယ္ ။
- ေနၾကာေစ့
- အသည္း ( folate ေတြအမ်ားၾကီးပါ၀င္ပါတယ္ )
- ေက်ာက္ကပ္ စသည္တို႔ၿဖစ္ပါတယ္ ။



ဒါ့အၿပင္ေဖာလစ္အက္ဆစ္ အတန္အတင့္ပါ၀င္တဲ့အစားအစာေတြကေတာ့ လိေမၼာ္ေဖ်ာ္ရည္ ၊ နာနတ္သီး ၊ စပ်စ္သီး ၊ ငွက္ေပ်ာ္သီး ၊ respberry သီး ၊ ေရွာက္ခါးသီး နဲ႔ အသီးအရြက္ေတြၿဖစ္တဲ့ မုန္လာဥနီ ၊ ဂ်ံဳ ၊ ေၿပာင္း ၊ အာလူး ၊ ခရမ္းခ်ဥ္သီး ၊ ဆလတ္ရြက္ ၊ ေဂၚဖီထုပ္ နဲ႔ ဘီယာ စသည္တို႔ၿဖစ္ပါတယ္ ။ ဘယ္အစား အစာေတြက ဘယ္ေလာက္ထိအတိအက်ပါသလဲဆိုတာကိုေတာ့ USDA National Nutrient Database for Standard Reference မွာ ၾကည့္ႏုိင္ပါတယ္ ။ အခ်ိဳ႔ႏုိင္ငံေတြမွာ ဂ်ံဳ ၊ စပါးစတဲ့ထုတ္ကုန္ေတြမွာ ေဖာလစ္အက္ဆစ္ကို ထည့္ သြင္းၾကၿပီး ဒီလိုတိုင္းၿပည္ေတြမွာ လူထုရဲ႕ ေဖာလစ္အက္ဆစ္လိုအပ္ခ်က္ကို လံုေလာက္စြာ ရရွိၾကပါတယ္ ။ DEF ဆိုတာဟာ dietary folate equivalent system ကို ရည္ညႊန္းပါတယ္ ။ DEF ရဲ႔သတ္မွတ္ခ်က္အရ စားအေသာက္ေတြရဲ႕ ေဖာလစ္အက္ဆစ္ဟာ 1 mcg ၿဖစ္ၿပီး ေသာက္ေဆးေတြမွာ ပါ၀င္တဲ့ ေဖာလစ္ အက္ဆစ္ ဟာ 0.6 mcg ၿဖစ္ပါတယ္ ။ အစာမစားထားတဲ့ အခ်ိန္ဒီ supplement ကိုေသာက္မယ္ဆိုရင္ေတာ့ folic acid ဟာ စုပ္ယူႏုိင္မႈ 0.5mcg ထိေလ်ာ့က်သြားပါတယ္ ။ သဘာ၀အတိုင္း အစားအစာေတြ မွာပါ၀င္တဲ့ ေဖာ လစ္အက္ ဆစ္ဟာ အပူခ်ိန္အၿမင့္နဲ႔ UV light ကို ခံႏိုင္ရည္မရွိပဲ ေရမွာေပ်ာ္၀င္ပါတယ္ ။ အခ်ိဳ႔ အစားအစာ အစား ထိုး ထုတ္ကုန္ေတြမွာ ပါ၀င္တဲ့ folate ဟာ RDA ( recommended daily allowance ) အရသတ္ မွတ္ထား တဲ့ folate ကို လိုက္မွီႏိုင္ၿခင္းမရွိပါဘူး ။

ကိုယ္၀န္ေဆာင္ခ်ိန္မွာ လံုေလာက္မွ်တတဲ့ folate ကိုေသာက္သံုးၿခင္းဟာ သေႏၶသားမူမမွန္ဖြံ႕ၿဖိဳးၿခင္းကို ကာ ကြယ္ေပးႏုိင္ပါတယ္ ။ အထူးသၿဖင့္ Neural tube defects ေတြၿဖစ္ ၿပီး ေဖာလစ္ ခ်ိဳ႕တဲံ့ၿခင္းေၾကာင့္ ၿဖစ္ေပၚလာတဲ့ ေမြးရာပါခ်ိဳ႕ယြင္းခ်က္မ်ားၿဖစ္ပါတယ္ ။ Neural tube defects ဆိုတာ ဟာ ေက်ာရိုး ၊ ဦးေခါင္း ခြံနဲ႔ဦးေႏွာက္တို႔မွာ ပံုသ႑ာန္မမွန္တဲ့ ဖြံၿဖိဳးမႈေတြၿဖစ္ေစၿပီး spina bifida , anencephaly တို႔ကိုၿဖစ္ေစႏုိင္ ပါတယ္ ။



အထူးသၿဖင့္ ကိုယ္၀န္ေဆာင္ခ်ိန္ ပထမ လ အတြင္းမွာ ေဖာလစ္ အက္ဆစ္ ခ်ိဳ႔တဲ့ၿခင္း ၊ စားတဲ့စား အေသာက္ေတြ မွာလည္း ေဖာလစ္အက္ဆစ္လံုလံုေလာက္ေလာက္ပါ၀င္ခဲ့ရင္ Neural tube defects ေတြ ၿဖစ္ႏုိင္ ပါတယ္ ။ ဒါေၾကာင့္ ေဖာလစ္အက္ဆစ္ပါ၀င္တဲ့ကိုယ္၀န္ေဆာင္အားေဆး ၊ ေသာက္ေဆးေတြ ဟာ ေမြး ရာ ပါခ်ိဳ႕ယြင္းခ်က္ေတြၿဖစ္တဲ့ ေမြးရာပါ ႏွလံုးေရာဂါ Congenital heart disease နဲ႔ ႏွုတ္ခမ္း ကြဲေရာဂါ cleft lips တို႔ကိုကာကြယ္ေပးႏုိင္ပါတယ္ ။ ဒါ့အၿပင္ေၿခေခ်ာင္းလက္ေခ်ာင္းမူမမွန္တာေတြနဲ႔ ဆီးလမ္းေၾကာင္း ပံုသ႑န္မ မွန္တာေတြကိုလည္းကာကြယ္ေပးႏုိင္ပါတယ္ ။ ကိုယ္၀န္ေဆာင္ခ်ိန္ မွာ ေဖာလစ္အက္ဆစ္ခ်ိဳ႔တဲ့ ရင္ေတာ့ ေန႔ မေစ့ လမေစ့ပဲ ကေလးေမြးၿခင္း Preterm deliver နဲ႔ ေပါင္မေစ့ပဲေမြးၿခင္း Low birth weight တို႔ကိုၿဖစ္ႏိုင္ၿပီး ကေလးၾကီးထြားမႈႏွုန္းကိုလည္းေလ်ာ့နည္းေစပါတယ္ ။ ဒါ့အၿပင္ ေဖာလစ္အက္ ဆစ္ေလ်ာ့နည္း ရင္ ေသြးထဲမွာ homocysteine level မ်ားလာၿပီး ဒီလိုမ်ားလာၿခင္းဟာ ကိုယ္၀န္ကို ဆက္တိုက္ပ်က္က်ေစႏုိင္ပါတယ္ ။ ကိုယ္၀န္ေဆာင္ခ်ိန္ၿပႆနာေတြၿဖစ္တဲ့ အခ်င္းကြာၿခင္း ၊ ကိုယ္၀န္ဆိပ္တက္ၿခင္း ( pre-eclampsia ) တို႔ကိုၿဖစ္ေစႏိုင္ ပါတယ္ ။ ဒါေၾကာင့္ ကိုယ္၀န္ေဆာင္အမ်ိဳးသမီးေတြကို ေဖာလစ္အက္ဆစ္မွန္မွန္ေသာက္သံုးဖို႔ နဲ႔ ေဖာလစ္အက္ဆစ္ပါ၀င္တဲ့စအားစာေတြ စားသံုးဖို႔ အတြက္ က်န္းမာေရးအသိပညာေပးဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္ ။ အနည္းဆံုး 400 mcg ေလာက္ပါ၀င္တဲ့ အစားအစာေတြ ေသာက္ေဆးေတြ ေသာက္သံုးဖို႔လိုပါတယ ္။

ကိုယ္၀န္ေဆာင္ခ်ိန္မွာ ေဖာလစ္အက္ဆစ္ေသာက္သံုးၿခင္းဟာ ကေလးငယ္ကို ေရာဂါေတြကေန ကာ ကြယ္ေပးႏုိင္ ယံုသာမကပဲ ေရာဂါရွိေနတဲ့မိခင္ေတြ ၊ ေဆးေတြေသာက္ေန ရတဲ့မိခင္ေတြနဲ႔ ေဆး လိပ္ေသာက္ မိခင္ေတြကိုပါ ၿပႆနာၿဖစ္ပြားႏုိင္ မႈ ေလ်ာ့ နည္းေစႏုိင္ ပါတယ္ ။ ေဖာလစ္အက္ဆစ္ဟာ သုတ္ေကာင္ေတြ မွာ ၿဖစ္တတ္တတဲ့ ခရိုမုန္ဆုန္း ခ်ိဳ႔ယြင္းခ်က္ေတြကိုလည္း ေလ်ာ့နည္းေစပါတယ္ ။ ေဖာလစ္ အက္ ဆစ္က ကာကြယ္ေပးႏုိင္တဲ့ ေရာဂါေတြကေတာ့

- ႏွလံုးေသြးေၾကာက်ဥ္းေရာဂါ
- ေလၿဖတ္ၿခင္း
- ကင္ဆာေရာဂါ
- အ၀လြန္ေရာဂါ
- စိတ္က်ေရာဂါ
- ဦးေနွာက္မွတ္ဥာဏ္ပိုင္းဆိုင္ရာခ်ိဳ႔ယြင္းမႈမ်ား
- ထင္ေရာင္ထင္မွားၿဖစ္ၿခင္း
- ဓါတ္မတည္းၿခင္းမ်ား (allergy)
- ေလးဖက္နာ အဆစ္အၿမစ္ေရာင္ေရာဂါ
- မ်ိဳးမပြားႏုိင္ၿခင္း
- ေက်ာက္ကပ္ေရာဂါ
- ဆီးခ်ိဳေသြးခ်ိဳေရာဂါ
- မီးယပ္ေသြးဆံုးေရာဂါ
- ေရာဂါပိုးမ်ား ၀င္ေရာက္ၿခင္း ( infectious disease)
- ပါကင္ဆန္ေရာဂါတြင္ အရိုးဆံုးရွံုးၿခင္း
- အေရၿပားေရာဂါမ်ား
- B12 deficiency စသည္တို႔ပဲၿဖစ္ပါတယ္ ။

ၿပည္သူလူထုနဲ႔ ကိုယ္၀န္ေဆာင္သည္ေတြအေနနဲ႔ ေဖာလစ္အက္ဆစ္ အေၾကာင္းကို ဗဟုသုတရ ရွိၾကၿပီး ေဖာ လစ္ အက္ဆစ္ခ်ိဳ႔တဲ့ၿခင္းေၾကာင့္ ၿဖစ္တဲ့ ေရာဂါမ်ားကို ကာကြယ္ႏုိင္ၾကပါေစ ။

သက္တန္႔ခ်ိဳ
22 July 2010

စာဖတ္ပရိတ္သတ္သူငယ္ခ်င္းမ်ားကို အစဥ္ေလးစားေသာအားၿဖင့္.......................

Read More

မတတ္ႏိုင္ဘူး

ဆရာဝန္တစ္ေယာက္ဟာ ဂြက်တဲ့ လူ႕မလိုင္ တစ္ေယာက္ကို စမ္းသပ္ဖို႕ အေျခအေန
ျဖစ္လာပါတယ္။
“ေကာင္းျပီ။ ခင္ဗ်ား ဘာျဖစ္သလဲ ကြ်န္ေတာ့္ကို ေျပာပါ။” လို႕ ဆရာဝန္က
ျပံဳးျပံဳးရႊင္ရႊင္နဲ႕ ေမးပါတယ္။
“ကြ်န္ေတာ္ ဘာျဖစ္သလဲ ဆိုတာကို ရွာေဖြဖို႕က ခင္ဗ်ား အလုပ္ပဲေလ။” လို႕
လူ႕ဂြစာက ျပန္ေျပာပါတယ္။
ဆရာဝန္က ခဏ စဥ္းစားျပီး ေျပာပါတယ္။
“ေကာင္းျပီ။ ကြ်န္ေတာ့္ကို တစ္နာရီေလာက္ အခ်ိန္ေပးပါ။
ကြ်န္ေတာ့္သူငယ္ခ်င္း တစ္ေယာက္ကို သြားေခၚခ်င္လို႕ပါ။ သူက တိရိစၧာန္ ကု ဆရာဝန္ ေလ။
ကြ်န္ေတာ္ သိသမွ် လူထဲမွာ ေမးခြန္း မေမးပဲ ေရာဂါရွာႏိုင္တဲ့
သူဆိုလို႕ သူတစ္ေယာက္တည္းပဲ ရွိတယ္။”

Read More

အေၾကာင္းရင္း

နပ္စ္မေခ်ာေခ်ာေလးက ဆရာဝန္ကို ေျပာပါတယ္။

“ေဒါက္တာ။ ဒီလူငယ္ကို ကြ်န္မ ေသြးခုန္ႏွဳန္း စမ္းလိုက္တိုင္း ပိုျပီး
ျမန္ျမန္လာတယ္။ သူ႕ကို စိတ္ျငိမ္ေဆး ေပးလိုက္ရမလား။”
ဆရာဝန္က ျပန္ေျဖပါတယ္။
“မလိုပါဘူး။ ေနာက္တစ္ခါ စမ္းမယ္ဆိုရင္ သူ႕မ်က္လံုးကိုသာ အဝတ္နဲ႕
စည္းထားလိုက္ပါ။”

Read More

အာဟာရဓါတ္ႏွင့္ႏို႔ရည္အေၾကာင္း ( Nutrition and Breast Feeding)

အာဟာရဓါတ္ႏွင့္ႏို႔ရည္အေၾကာင္း

ႏို႔ဆိုရင္ လူအမ်ားစု သိၾကၿပီးတဲ့အရာၿဖစ္ပါတယ္ ။ ကၽြန္ေတာ္တို႔အားလံုး ငယ္စဥ္ကေလးဘ၀ကတည္းက အာ ဟာ ရဓါတ္ၿပည့္၀ေအာင္ မိခင္ႏုိ႔ရည္ကို စို႔ခဲ့ၾကရတယ္ ။ အသက္အရြယ္ၾကီးလာတဲ့အခါမွာလည္း အာဟာရ အလို႕ ငွာ ႏြားႏို႔ ဆိတ္ႏို႔ စသၿဖင့္ အမ်ိဳးအမ်ိဳးေသာက္သံုးေနၾကဆဲၿဖစ္ပါတယ္ ။ ႏို႔ရည္ရဲ႕အေၾကာင္းကို အေသး စိတ္ေလ့လာၾကည့္ရေအာင္ ။

ႏို႔ရည္ဟာ Mammals လို႔ေခၚတဲ့ ႏို႔တိုက္သတၱ၀ါေတြရဲ႕ mammany glands ေခၚ ႏို႔ ရည္ထြက္ေသာ ဂလင္းမွ ရရွိတဲ့ အၿဖဴေရာင္အရည္ေတြၿဖစ္ပါတယ္ ။ လူအပါအ၀င္ ငယ္ရြယ္တဲ့ႏို႔တိုက္သတၱ၀ါေတြအတြက္ အစားအ စာေတြကို မေခ်ဖ်က္ႏိုင္ေသးခင္မွာ ႏို႔ဟာ မူရင္းပင္မ အာဟာ ရ ၿဖစ္ပါတယ္ ။ ပထမဆံုးထြက္တဲ့ ႏို႔ရည္ၾကည္ကို clolostrum လို႔ေခၚၿပီး အဲဒီ ႏို႔ဦးရည္ၾကည္မွာ မိခင္ရဲ႕ antibodies (ေရာဂါပိုးမႊားမ်ားကိုတိုက္ထုတ္ႏိုင္ေသာ အရာ) ေတြ ကို ကေလးငယ္ေတြဆီ သယ္ေဆာင္ေပးပါတယ္ ။ ႏို႔ဦးရည္ဟာ ကေလး ငယ္ကို ေရာဂါ မ်ိဳးစံုကူး စက္ၿခင္းမွ လည္း ကာကြယ္တားဆီးေပးပါတယ္ ။ ႏို႔တိုက္သတၱ၀ါေတြ ရဲ႕မ်ိဳးစိတ္အမ်ိဳးအမ်ိဳး ကြာၿခားခ်က္ရယ္ တၿခား အေၾကာင္း အခ်က္မ်ားစြာေၾကာင့္ ႏို႔ရည္ထဲမွာ ပါ၀င္တဲ့ အဆီ ၊ ပရိုတိန္းနဲ႔ ကယ္စီယမ္ စတာေတြ ရဲ႕ ပါ၀င္မႈ ပမာဏကလည္း ကြာၿခားေလ့ရွိပါတယ္ ။ ႏြားႏို႔မွာဆိုရင္ PH 6.4 ကေနၿပီး 6.8 အတြင္းပါ၀င္ပါတယ္ ။ ဒါေၾကာင့္ အက္ဆစ္ဓါတ္ဖက္ကိုေရာက္တယ္လို႔ ဆိုရမွာပါ ။



ႏို႔ရည္ေသာက္သံုးၿခင္းႏွစ္မ်ိဳးရွိပါတယ္ ။ ငယ္ရြယ္တဲ့ သူေတြအတြက္မိခင္မွတဆင့္ အာဟာ ရၿပည့္၀တဲ့ႏို႔ ရည္ေသာက္သံုးၿခင္းနဲ႔ တၿခား သတၱ၀ါေတြကေနရတဲ့ ႏို႔ေတြကို လူအသက္ရြယ္မ်ိဳးစံုအတြက္ အထူးထုတ္ လုပ္ထား တဲ့ ႏို႔ ထုတ္ကုန္ေတြပဲၿဖစ္ပါတယ္ ။ ႏို႔တိုက္သတၱ၀ါ အမ်ားစုမွာေတာ့ ႏို႔ကို ႏို႔ခ်ိဳတိုက္ေကၽြးၿခင္းမွတဆင့္ ကေလးေတြ ကို အာဟာရေပးပါတယ္ ။ ပထမတစ္မ်ိဳးက တိုက္ရိုက္ တိုက္ေကၽြးၿခင္းၿဖစ္ၿပီး ဒုတိယတစ္ မ်ိဳးကေတာ့ႏို႔ကို ညွစ္ထုတ္ၿပီးမွ ေနာက္ပိုင္းမွာ တိုက္ေကၽြးၿခင္း ပဲၿဖစ္ပါတယ္ ။ အခ်ိဳ႔ ႏိုင္ ငံေတြ မွာဆို ရင္ ေရေၿမသဘာ၀အရေရာ ယခုအခ်ိန္ထိ မိခင္ေတြဟာ ကေလး အသက္ ၇ ႏွစ္အရြယ္ထိ မိခင္ႏို႔ကို တိုက္ေကၽြးေန ၾကဆဲၿဖစ္ပါတယ္ ။ အေနာက္တိုင္းႏုိင္ငံေတြမွာ လူေတြဟာ ကေလးအရြယ္ေက်ာ္လြန္ၿပီးလည္းပဲ တၿခား သတၱ ၀ါေတြ ( ႏြား ၊ ဆိတ္ ၊ သိုး ) က ရတဲ့ႏို႔ေတြကို ေသာက္သံုးေနၾကဆဲၿဖစ္ပါတယ္ ။ ႏြားႏို႔ကို စားေသာက္ ကုန္အၿဖစ္ ကရင္မ္ ၊ ေထာပတ္ ၊ ဒိန္ခ်ဥ္ ၊ ေရခဲမုန္႔ စသၿဖင့္ အမ်ိဳးမ်ိဳး ထည့္သြင္းေၿပာင္း လဲၿပဳလုပ္ လာၾကၿပီၿဖစ္ပါတယ္ ။ ေနာက္ပိုင္းမွာ အရသာလည္းပိုမိုေကာင္းမြန္တဲ့ သယ္ေဆာင္ရလည္းလြယ္ကူတဲ့ cheese ကို ထုတ္လုပ္လာၾကပါတယ္ ။ ယခုေနာက္ပိုင္း စက္ရံုေတြကေတာ့ ႏို႔ကိုအသံုးၿပဳၿပီး casein , whey ပရိုတိန္း ၊ လက္က်ဴလို႔စ္ ၊ condensed milk နဲ႔ ႏွို႔မႈန္႔ေတြအထိပါထုတ္လုပ္လာၾကၿပီး အစားအေသာက္ေတြကို ဆဲြေဆာင္ဖို႔ အေနနဲ႔ပါ သံုးစြဲလာၾကပါတယ္ ။

ေမြးကင္းစကေလးငယ္ေတြမွာ တခါတရံ လတ္ဆတ္တဲ့ ဆိတ္ႏို႔ရည္ကိုလည္းတိုက္ေကၽြးေလ့ရွိၾကပါတယ္ ။ ဒါေပမယ့္ လည္းလက္ေတြ႔မွာေတာ့ အႏၱရာယ္မ်ားပါတယ္ ။ ကေလးငယ္ေတြမွာ အလက္ထရိုလိုက္ မညီမွ်ၿခင္း ( electrolyte imbalances ) , metabolic acidosis , ေသြးအားနည္းေရာဂါတစ္မ်ိဳး ( megaloblastic anaemia ) နဲ႔ အလာ့ဂ်စ္ေတြ ၿဖစ္ေပၚေစႏိုင္တဲ့အတြက္ၿဖစ္ပါတယ္ ။ လူေတြမွာ ႏို႔ရည္နဲ႔မတည့္တဲ့ lactose intolerance လို႔ေခၚတဲ့ အေၿခအေနတစ္ရပ္ကို 5% ေလာက္မွာေတြ႔ရေလ့ရွိပါတယ္ ။ အထူးသၿဖင့္ အာဖရိကနဲ႔ အာရွမွာ အၿဖစ္မ်ား ပါတယ္ ။ လက္တို႔စ္ lactose ဟာ ႏို႔ ၊ forsythia ပန္းနဲ႔ အပူပိုင္းေဒ သ ေစး ပ်စ္ေသာအေစး ထြက္တဲ့ခ်ဳံတစ္မ်ိဳး မွာပဲ ေတြ႔ရတဲ့ သၾကားတစ္မ်ိဳးၿဖစ္ပါတယ္ ။ Lactose ကို ေခ်ဖ်က္ ဖို႔အတြက္ lactase လို႔ေခၚတဲ့ သၾကားတစ္မ်ိဳးလိုအပ္ပါတယ္ ။ ေမြးၿပီးတဲ့အခါ small intestine လို႔ေခၚတဲ့ အူေသးထဲမွာ lactase အင္ဇိုင္း ဟာ အၿမင့္ဆံုးကို ေရာက္ရွိလာပါတယ္ ။ ေနာက္ပိုင္းမွာေတာ့ ႏို႔ကို ပံုမွန္ မေသာက္သံုးတဲ့အခါမွာ lactase အင္ ဇိုင္းေတြဟာ တၿဖည္းၿဖည္းေလ်ာ့နည္းလာပါတယ္ ။ အၿခားတစ္ဖက္မွာ လည္း မိခင္ႏို႔မ တိုက္ေကၽြး တဲ့ လူေတြဟာ ႏြားႏို႔ အၿပင္တၿခား သိုး ၊ ဆိတ္ ၊ တိဗက္ႏြား ၊ ေရၿမင္း ၊ ၿမင္း ၊ တန္ၿဒာေဒသ သမင္နဲ႔ ကုလား အုတ္စတဲ့သတၱ၀ါေတြက ႏို႔ကို တို္က္ေကၽြးတာကို ေတြ႔ရွိရပါတယ္ ။ ကၽြဲႏို႔နဲ႔ ကၽြဲရိုင္းေတြရရွိတဲ့ႏို႔ကို ကမၻာေပၚ မွာအမ်ားဆံုးတိုက္ေကၽြးတဲ့ ႏုိင္ငံကေတာ့ အိႏၵိယ ႏိုင္ငံၿဖစ္ပါတယ္ ။

ဒါကေတာ့ ၂၀၀၆ ခုႏွစ္မွာ ႏြားႏို႔နဲ႔ ႏြားႏို႔ ထုတ္ကုန္ေတြကို အမ်ားဆံုးသံုးစြဲတဲ့ ႏုိင္ငံ ဆယ္ႏိုင္ငံပဲၿဖစ္ပါတယ္ ။

Top ten per capita cow's milk and cow's milk products consumers in 2006

Country	Milk (liters)	Cheese (kg)	Butter (kg)
Finland	183.9	19.1	5.3
Sweden	145.5	18.5	1.0
Ireland	129.8	10.5	2.9
Netherlands	122.9	20.4	3.3
Norway	116.7	16.0	4.3
Spain	119.1	9.6	1.0
Switzerland	112.5	22.2	5.6
United Kingdom	111.2	12.2	3.7
Australia	106.3	11.7	3.7
Canada	94.7	12.2	3.3

ႏို႔ရည္ထုတ္တဲ့ mammary gland ဟာ apocrine အေရၿပား ကလမ္း(န္) ေတြကေန ၿဖစ္ေပၚလာပါတယ္ ။ Mammary gland ေတြရဲ႕ အဓိကတာ၀န္ကေတာ့ lactation ဆိုတဲ႔ ႏို႔ရည္ထုတ္လုပ္ဖို႔ၿဖစ္ပါတယ္ ။ ႏို႔ရည္ရဲ႕ မူရင္းဂုဏ္ သတၱိဟာ အာဟာ ရဓါတ္လံုေလာက္ၿပည့္၀စြာေပးဖို႔အၿပင္ ကိုယ္ခံအား စနစ္ၿမင့္ တက္ေစၿပီး ေရာ ဂါပိုး မႊားေတြကို ကာကြယ္တိုက္ထုတ္ႏုိင္ပါတယ္ ။ ကၽြန္ေတာ္ တို႔ ေန႔စဥ္ေသာက္ သံုးေလ့ရွိ တဲ့ ႏြားႏို႔ ၁၀၀ ဂရမ္မွာေတာ့ ေအာက္ပါ အတိုင္းအခ်ိဳးအဆမ်ားပါ၀င္ပါတယ္ ။

အာဟာ ရတန္ဖိုး = ၃.၅ ေအာင္စ
အင္နာဂ်ီ = 60 kcal 250 kJ
ကာဘိုဟိုက္ဒရိတ္ = ၅.၂ ဂရမ္
သၾကား = ၅.၂ ဂရမ္
လက္က်ဴလို႔စ္ = ၅.၂ ဂရမ္
အဆီ = ၃.၂၅ ဂရမ္
- saturated = 1.9 g
- monounsaturated = 0.8 g
- polyunsaturated = 0.2 g
ပရိုတိန္း = 3.2 g
ေရ = 88 g
Vitamin A = 28 μg 3%
Thiamin (Vit. B1) = 0.04 mg 3%
Riboflavin (Vit. B2) = 0.18 mg 12%
Vitamin B12 = 0.44 μg 18%
Vitamin D = 40 IU 20%
Calcium = 113 mg 11%
Magnesium =10 mg 3%
Potassium = 143 mg 3% စသည္တို႔ ၿဖစ္ပါတယ္ ။ ဒါဟာ ႏြားႏို႔ ၁၀၀ ဂရမ္မွာပါ၀င္တဲ ့အာဟာ တန္ဖိုးေတြၿဖစ္ ပါတယ္ ။ ႏြားႏို႔ တစ္ခြက္မွာ ၁၂၅ ကီလိုရီပါ၀င္ပါတယ္ ။ ဒါေၾကာင့္သင္ဟာ တစ္ေန႔ကို ႏြားႏို႔ ႏွစ္ခြက္ေသာက္ရင္ ၂၅၀ ကီလိုရီရရွိၿပီးတစ္ပတ္မွာ ၁၇၅၀ ကီလိုရီရရွိမွာၿဖစ္ပါတယ္ ။ ခႏၶာကိုယ္ရဲ႕ အဆီ တစ္ေပါင္မွာ ၃၅၀၀ ကီလိုရီ ပါ၀င္ပါတယ္ ။ ဒါေၾကာင့္ ႏြားႏို႔ ၂ ခြက္ေန႔စဥ္ေသာက္ရင္ တစ္ပတ္မွာ ေပါင္၀က္စီ တိုးတယ္လို႔ ဆိုပါ တယ္ ။ ကဲဆက္လက္ၿပီးေတာ့ ႏြားႏို႔နဲ႔လူႏို႔ရဲ႕ကြာၿခားခ်က္အေၾကာင္းေလးလည္းေလ့လာၾကည့္ရေအာင္ ။

တကယ္ေတာ့ မိခင္ႏို႔ရည္နဲ႔ ႏြားႏို႔ ရည္မွာ ကြာၿခားခ်က္မ်ားစြာရွိပါတယ္ ။ ႏြားႏို႔ကို ကေလးငယ္ ၁၁ လမွ သည္ ၁ ႏွစ္ အထိ ကေလး ငယ္ေတြကို တိုက္ေကၽြးခြင့္မရွိပါဘူး ။ ဒီထက္အသက္ၾကီးလာရင္လည္း ဆရာ၀န္ညႊန္နဲ႔ တိုင္ပင္ ဖို႔ လို ပါတယ္ ။ ႏြားႏို႔ဟာ ကေလးငယ္ေတြရဲ႕ အစာအိမ္အစာေခ်ဖ်က္မႈစနစ္ကို ပိုမို ခက္ခဲေစၿပီး အာဟာ ရတန္ဖိုး မွာလည္း မိခင္ႏို႔နဲ႔မတူညီပါဘူး ။

၁ ။ Antibodies

မိခင္ႏို႔ရည္မွထြက္ရွိတဲ့ သဘာ၀ ပိုးမႊားကာကြယ္ေပးေသာ အရာ antibodies ေတြဟာကေလးငယ္ေတြကို ကိုယ္ခံအားတက္ေစၿပီးက်န္းမာသန္စြမ္းေစပါတယ္ ။ ဒါ့အၿပင္ ဗိုင္းရပ္နဲ႔တၿခားဘက္တီး ရီးယား ေတြကိုလည္း ကာကြယ္ တိုက္ထုတ္ေပးပါတယ္ ။ သင့္ကေလးဟာ ဗိုင္းရပ္စ္ သို႔မဟုတ္ ဘတ္တီးရီးယားေၾကာင့္ ဖ်ားနာေနၿပီ ဆိုရင္မိခင္ႏို႔ရည္မွာ ဒီ ေရာဂါပိုးမႊားေတြကို တိုက္ထုတ္ႏိုင္တဲ့ antibodies ေတြေပၚထြက္လာၿပီး ဗိုင္းရပ္ေတြ ဘတ္တီးရီး ယားေတြကို တိုက္ထုတ္ေပးပါတယ္ ။ Formula ကေတာ့ရိုးရွင္းပါတယ္ ။ တိုက္ႏိုင္သေလာက္ တိုက္ပါ အခ်ိန္တိုင္းတိုက္ႏုိင္ပါတယ္ ။ ႏြားႏို႔မွာေတာ့ ဒီလိုမ်ိဳး သဘာ၀ Antibodies ေတြ မပါရွိပါဘူး ။ ထုတ္လည္းမ ထုတ္လုပ္ႏုိင္ပါဘူး ။

၂ ။ Water

မိခင္ႏို႔ရည္မွာလံုေလာက္တဲ့ ေရပါ၀င္ၿပီး ကေလးငယ္ကို ေရဆာၿခင္းမွ ကင္းေ၀းေစဆပါတယ္ ။ ကေလးငယ္လို အပ္သေလာက္လဲ မိခင္ႏုိ႔ရည္က ခ်ိန္ညွိေပးပါတယ္ ။ ႏြားႏို႔မွာပါ၀င္ တဲ့ေရပမာဏဟာ ကေလးငယ္လိုအပ္ သေလာက္ ခ်ိန္ညွိမေပးႏုိင္ပါဘူး ။

၃ ။ Fat

မိခင္ႏို႔ရည္မွာ ႏြားႏို႔ထက္ အဆီမ်ားစြာပါ၀င္ပါတယ္ ။ ဒါေၾကာင့္ကေလးငယ္ကလည္းပိုမိုစုပ္ယူႏုိင္ပါတယ္ ။ ဒါဟာ ဘာလို႔ ႏို႔စို႔ ကေလးငယ္ေတြဟာ ႏို႔ဘူးတိုက္တဲ့ကေလးငယ္ေတြနဲ႔ မစင္ stool ကြာရသလဲ ဆိုတဲ့အေၿဖ တစ္ခုလည္းၿဖစ္ပါတယ္ ။ ႏြားႏို႔ထဲမွာပါ၀င္တဲ့အဆီကိုေတာ့ ကေလးငယ္က လြယ္ကူစြာ စုပ္ယူႏိုင္ၿခင္းမ ရွိပါဘူး။

၄ ။ Protein

မိခင္ႏို႔ရည္မွ ပရိုတိန္းဓါတ္ဟာ ကေလးငယ္ရဲ႕ ခႏၶာကိုယ္ကိုၾကီးထြားေစၿပီး ႏြားႏို႔မွ ပရိုတိန္းကေတာ့ မိခင္ႏို႔မွာ ပါတဲ့ပရိုတိန္းထက္ ၂ ဆေလာက္ပိုမ်ားပါတယ္ ။ ဒါေပမယ့္ ေက်ဖ်က္မႈနည္းပါတယ္ ။

၅ ။ Carbohydrates

မိခင္ႏို႔ရည္မွာ ႏြားႏို႔ထက္ ကာဘိုဟိုက္ဒရိတ္မ်ား စြာပါ၀င္ပါတယ္ ။ စြမ္းအင္ အင္နာဂ်ီထုတ္ ဖို႔အတြက္ အေကာင္း ဆံုး ပင္ရင္းတစ္ခုလည္းၿဖစ္ပါတယ္ ။

၆ ။ Vitamins and minerals

အကယ္၍ မိခင္ကသာ သင့္တဲ့မွ်တ ၊ ၿပည့္စံုလံုေလာက္တဲ့အာဟာ ရၿပည့္၀တဲ့အစားစာကို စားေသာက္ေန မယ္ဆိုရင္ ကေလးငယ္အတြက္ လံုေလာက္တဲ့ ဗီတာမင္နဲ႔ သတၱဳဓါတ္ေတြကို ကေလးငယ္ ၆ လအ၇ြယ္ထိ မိခင္ႏို႔ရည္ ကေနတဆင့္ ရရွိႏုိင္မွာၿဖစ္ပါတယ္ ။ ႏြားႏို႔မွာေတာ့ မိခင္ႏို႔ထက္ ပါ၀င္မႈနည္းၿပီး ကေလးငယ္ေတြ အတြက္ မွန္ကန္သင့္ေတာ္တဲ့ ပမာဏမဟုတ္ပါဘူး ။

၇ ။ Taste

အရသာကို ၾကည့္မယ္ဆိုရင္လည္း မိခင္စားေသာက္တဲ့ အစားအေသာက္ေပၚ မူတည္ၿပီး ႏို႔ရည္ရဲ႕ အရ သာဟာ ေၿပာင္း လဲေနမွာၿဖစ္ပါတယ္ ။ Formula လို႔ေခၚတဲ့ မိခင္အစားထိုးႏို႔မႈန္႔ေတြမွာ မိခင္ႏို႔မွာ မပါ၀င္တဲ့ DHA လိုမ်ိဳးၿဒပ္ေပါင္းေတြကို ထပ္မံၿဖည့္စြက္ထားပါတယ္ ။ ဒါေပမယ့္လည္း Formula ဟာ မိခင္ႏို႔မ ရရွိမွပဲ အစားထိုးဖို႔အတြက္ သံုးစြဲသင့္ပါတယ္ ။

Ref : http://en.wikipedia.org/wiki/Milk
http://answers.yahoo.com/question/index?qid=20080713073709AA9PUGk
http://www.thenewparentsguide.com/breastfeeding-diff-breast-cow-milk.htm

သက္တန္႔ခ်ိဳ
6 July 2011


စာဖတ္ပရိတ္သတ္သူငယ္ခ်င္းမ်ားကို အစဥ္ေလးစားေသာအားၿဖင့္.......................

Read More

Living Together And Social Problems

Living Together And Social Problems

ယေန႔ေခတ္ၾကီးမွာ အရာရာဟာ ဖြ႔ံၿဖိဳးတိုးတက္လာတာနဲ႔အမွ် ရုပ္၀ထၳဳပိုင္းဆိုင္ရာေတြဟာလည္း မ်ားစြာ ဖြံ႕ၿဖိဳး တိုးတက္လွ်က္ရွိပါတယ္ ။ ရုပ္ပိုင္းဆိုင္ရာေတြဘယ္ေလာက္ပဲ တိုးတက္တုိးတက္ စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာ ခ်ိဳ႕ယြင္းမႈေတြ ၊ အားနည္းခ်က္ေတြဟာလည္း ေနရာတိုင္းမွာေတြ႔ၿမင္ေနရဆဲၿဖစ္ပါတယ္ ။ ကဲ ဒီေတာ့ ဒီေန႔လူ မႈေရး ကြန္ယက္ ၾကီးအတြင္း အင္တာနက္ေတြဂ်ီေတာ့ခ္ေတြ VZO ေတြ အလြယ္တကူ သံုးေနႏိုင္ၿပီၿဖစ္တဲ့ ေခတ္ၾကီးမွာ ဘာေၾကာင့္အားနည္းခ်က္ေတြရွိေနသလဲ ၊ ဘာေတြလိုအပ္ေနေသးလဲဆိုတာ ကၽြန္ေတာ္တို႔အား လံုးေလ့ လာ ၾကည့္ၾကရေအာင္ ။ ယေန႔ေခတ္ၾကီးမွာ ေရပန္းစားေနတဲ့ ေ၀ါဟာရတစ္ခုရွိပါတယ္ ။ " Living Together " တဲ့ .. ၿမန္မာ လိုေၿပာရရင္ လက္မထပ္ပဲ အတူေနထိုင္ၿခင္းေပါ့ ။ ဒီထက္ပိုၿပီး ရွင္းရရင္ လက္မထပ္ပဲ လင္စံုမယား ဖက္ ေပါင္းသင္းေနထိုင္ၿခင္းလို႔ အဓိပၸါယ္ရပါတယ္ ။




ဟိုးယခင္ကေတာ့ Living Together ဟာ ၿမန္မာလူမ်ိဳးေတြနဲ႔အေတာ္ေလး စိမ္းေနခဲ့ပါတယ္ ။ အခုေတာ့ လည္း ေခတ္လူငယ္ေတြရဲ႕ တီးတိုးပါးစပ္ဖ်ားမွာ ေရပန္းစားလို႔လာခဲ့ပါၿပီ ။ အေနာက္တိုင္းႏိုင္ငံေတြမွာLiving together အေပၚ ေထာက္ခဲ့တဲ့လူေတြအမ်ားၾကီးရွိခဲ့သလို ရွံု႕ခ်တဲ့သူေတြလည္း အမ်ားၾကီးရွိခဲ့ပါတယ္ ။ ကဲဒါဆို ကၽြန္ေတာ္တို႔ကေရာ Living together အေပၚ ဘယ္လိုၿမင္ပါသလဲ ???? ။ ႏွစ္ဦးႏွစ္ဖက္လံုးက လည္း သေဘာ တူတယ္ အေၿခအေနအရပ္ရပ္ကလည္း အိုေကတယ္ဆိုရင္ ဘာမွေ၀ဖန္စရာ ၊ မွတ္ခ်က္ခ်စရာမရွိပါဘူး ။ ဒီေနရာမွာ အပိုင္း ၂ပိုင္းၿဖစ္သြားပါၿပီ ။

၁ ။ ႏွစ္ဦးႏွစ္ဖက္လံုး သေဘာတူညီၿခင္း

“ အိုဗ်ာ.. အတူေနဖို႔ေတာင္ ညွိၿပီးၿပီပဲ ႏွစ္ေယာက္လံုး သေဘာမတူတာမ်ိဳးရွိပါ့မလားဗ်ာ ” လို႔ ေမးစရာရွိပါတယ္ ။ အဲဒါကေတာ့ အက်ပ္ကိုင္ၿခင္းပဲေပါ့ ။ ေယာကၤ်ားေလးဖက္က“ နင္ငါ့ကို တကယ္ခ်စ္ရင္ တကယ္ယံုတယ္ဆိုရင္ ဒီတစ္ခါေတာ့ လိုက္ေလ်ာေပးပါ ” လို႔ အက်ပ္ကိုင္လာလို႔ရွိရင္ “ နင္ငါ့ကို တကယ္ခ်စ္တာ ဟုတ္ရဲ႕လားဟာ ဒါဆိုငါနဲ႔အတူေနမွ နင့္အခ်စ္ကို ယံုမယ္ ” လို႔ ဆိုလာရင္ သာမန္ အခ်စ္ၾကီးတဲ့ မိန္းကေလး ၊ ခ်စ္သူအတြက္ ဆို ဘာမဆို ေပးလိုက္မယ္လို႔ ခံယူထားတဲ့ မိန္းကေလး ၊ စိတ္ေပ်ာ့လြယ္တဲ့ မိန္းကေလး ကေတာ့ ေခါင္းညွိတ္မိမွာအမွန္ပါပဲ ။ ဒီေနရာမွာ လက္ထပ္ၿပီးမွ အပ်ိဳစင္ဘ၀ကို ေပးမယ္လို႔ ဆံုးၿဖတ္ထားတဲ့ မိန္းကေလး တစ္ေယာက္က ၿင္းလုိက္ၿပီဆိုရင္ ၿပႆနာရွိလာပါၿပီ ။ မိန္းကေလးကလည္း ၿပတ္သားဖို႔ လိုလာ ၿပီေပါ့ ။ ငါ့ကိုတကယ္ခ်စ္တာလား ၊ ကာမ ကိုလိုခ်င္တာလားဆိုတာ ခြဲတတ္ဖို႔လိုပါတယ္ ။ တစ္ခုမွာခ်င္တာက မိန္းကေလးတစ္ေယာက္ကို တကယ္ႏွစ္ႏွစ္ကာကာ ခ်စ္မိတဲ့ ေယာကၤ်ားေလး တစ္ေယာက္ အဖို႔ အဲဒီမိန္းကေလးဆီက ဘာမွလိုခ်င္ေတာင့္တမႈ မရွိပါဘူး ။ သူ႔ကို အၿမဲၿဖည့္ဆည္းေပးခ်င္တဲ့စိတ္ သူေပ်ာ္ေန တာကိုပဲ ၿမင္ခ်င္တဲ့ စိတ္ကေလးသာ ရွိပါလိမ့္မယ္ ။ ဒါေၾကာင့္ ႏွစ္ဦးႏွစ္ဖက္ သေဘာတူညီလို႔ ၿဖစ္ေၿမာက္ သြားတဲ့Living together ေတြရွိသလို တစ္ဖက္က အတင္းအက်ပ္ကိုင္လို႔ မတတ္သာလို႔ (သူမခ်စ္ဘူးလို႔ ထင္သြားမွာစိုးလို႔ ) အေလ်ာ့ေပးလိုက္ရတဲ့ တစ္ဖက္သတ္ Living together ေတြလည္းရွိပါလိမ့္မယ္ ။

၂ ။ အေၿခအေနအရပ္ရပ္က အဆင္ေၿပၿခင္း

Living together ေနဖို႔ဆိုရင္ အေၿခအေနအရပ္ရပ္က အဆင္ေၿပမွသာလွ်င္ ၿဖစ္ေၿမာက္ႏိုင္မွာပါ ။ ႏိုင္ငံၿခားမွာ မိဘကြယ္ရာမွာ ကိုယ့္ေၿခေထာက္ကိုယ္ရပ္တည္ေနတဲ့သူမ်ိဳးကို မဆိုလိုပါဘူး ။ ၿမန္မာႏိုင္ငံအတြင္းမွာဆို မိဘ အလစ္ လည္းၿဖစ္ရဦးမယ္ ။ ဥပမာ မိဘက ခရီးသြားေနတာမ်ိဳး ၊ ဒါမွမဟုတ္ အလုပ္ (သို႔မ ဟုတ္) ေက်ာင္းေၿပးၿပီး ရည္းစားနဲ႔အတူသြားေနၿခင္းစတဲ့အၿပဳအမူမ်ိဳးကို ဆိုလိုတာပါ ။ ဒါမွမဟုတ္ နယ္ကေ န ၿမိဳ႕တက္ ၿပီးတစ္ေယာက္ တည္းရပ္ တည္ေန ရတဲ့သူမ်ိဳး ။ ဇတ္လမ္းေတြကေတာ့ အမ်ိဳးစံုရွိၾကမွာပါ ။ မိုးက ရြာ ေမွာင္က လည္းေမွာင္မိုးခိုရင္း ေဟာ္တယ္မွာ ရင္ခြင္ထဲ ေရာက္သြားတဲ့သူေတြ ၊ သၾကၤန္ မွာ ေလွ်ာက္ လည္ရင္း ခ်မ္းလြန္း လို႔ အခ်မ္းေၿပ ဘီယာေလးေသာက္ ဟိုတယ္ ၊တည္းခိုခန္း ခဏေရာက္ သြားတဲ့အၿဖစ္ေတြ အမ်ားၾကီးရွိၾကမွာပါ ။

Living Together ၏ေကာင္းက်ိဳးမ်ား

သိပ္မ်ားမ်ားစားစားေတာ့ရွိမယ္မထင္ပါဘူး ။ အလြန္ဆံုး ၁ နာရီေလာက္ အတူေနၿပီးတဲ့ေနာက္ မွာ ႏွစ္ေယာက္ စလံုးရဲ႕ သံေယာဇဥ္ေတြ ပိုၿပီး ခိုင္မာလာမယ္လို႔ သင္ထင္ပါသလား ။ ႏိုင္ငံၿခားတိုင္းၿပည္အေနနဲ႔ၾကည့္ရင္ေတာ့ လက္မထပ္ေသးပဲ Living together ေနၿခင္းၿဖင့္ တစ္ေယာက္နဲ႔တစ္ေယာက္အခ်ိန္ၾကာၾကာ ေလ့လာႏိုင္မယ္ ။ ဒီအေတာအတြင္း သေဘာထားၿခင္းမတိုက္ဆိုင္ရင္ လမ္းခြဲၾကမယ္ေပါ့ ။ ၿပႆနာမရွိဘူး သူတို႔ဆီမွာက ဒီ sex ကိစၥသည္ ဒီေလာက္ၾကီး အေရးတယူရွိတဲ့ ကိစၥေတာ့မဟုတ္လွဘူး ။ ဒါေၾကာင့္ တခ်ိဳ႔ဆို ကေလးေတြ ဘာေတြရၿပီးမွလက္ထပ္တာမ်ိဳးလည္း ရွိတာေပါ့ ။ သူ႔အယူအဆနဲ႔သူ ၊ သူ႔အိုးနဲ႔သူ႔ဆန္ တန္ေနတာပါပဲ ။

Living together ၏ ဆိုးက်ိဳးမ်ား

မွတ္ရလြယ္ေအာင္ အခ်က္ကေလးေတြစဥ္ၿပီး ၾကည့္ရေအာင္ ။

၁ ။ အပ်ိဳစင္ဘ၀ကို ယူၿပီးသြားေတာ့ ခ်စ္သူကၾကာရင္ ရိုးလာၿပီး စြန္႔ပစ္ခံရတာမ်ိဳး ၾကံဳရႏိုင္ပါတယ္ ။ (ဒါေၾကာင့္ ခက္ ခဲေလ ပိုတန္ဖိုးၿမင့္ေလလို႔ ဆိုခဲ့ၾကတာေပါ့ )

၂ ။ တနည္းနည္းနဲ႔ မိဘေတြသိသြားရင္ အရွက္ ၊ သိကၡာ က်ဆင္းႏိုင္မဲ့အၿဖစ္မ်ိဳးပါ ။ အထူးသၿဖင့္ မိန္း ကေလးေတြမွာေပါ့ ။

၃ ။ ကိုယ္က အပ်ိဳစင္ဘ၀ေပးၿပီးေတာ့ သူ႔ဖက္က ကိုယ့္ကို တာ၀န္ယူပါ့မလားဆိုတဲ့ ပူပန္ေသာကမ်ိဳး (Anxiety) ရႏိုင္ပါတယ္ ။ အၿမဲတမ္းစိတ္ပူေနရတတ္ပါတယ္ ။ ေနာက္ဆံုး depressionအထိရႏိုင္ပါတယ္ ။

၄ ။ Living together ေနခဲ့တုန္းက စိတ္ခ်ရတဲ့ သေႏၶတားနည္း (Safety contraceptive method) မသံုးခဲ့ရင္ ကိုယ္၀န္ရႏိုင္ပါတယ္ ။

၅ ။ ကိုယ္၀န္ရလာခဲ့ရင္ အဆင္သင့္မၿဖစ္ၾကေသးေတာ့ အမ်ားစုက ကိုယ္၀န္ဖ်က္ခ်ၿခင္း (Abortion) ဆိုတဲ့ဖက္ကို ဦးတည္ၾကမွာပါ ။ ဒီအခါ အပစ္မရွိတဲ့ အသက္ေတြေသၾကရဦးမယ္ ။

အထက္ပါ ငါးခ်က္ဟာ အၾကမ္းဖ်ဥ္း ေယဘူယ် ဆိုးက်ိဳးငါးခ်က္ပဲရွိပါေသးတယ္ ။ အေသးစိတ္ထပ္ခ်ဲ႔ရင္ အမ်ားၾကီး ရွိပါေသးတယ္ ။ (ဥပမာ အကုန္လံုးလူသိရွင္ၾကားသိသြားၿပီမွေယာကၤ်ားေလးဖက္က သေဘာမတူဘူး တာ၀န္မယူႏိုင္ဘူးဆိုခဲ့ရင္.....................)

Living together ၏ေနာက္ဆက္တြဲၾကံဳေတြ႔ရမည့္ လူမႈေရးၿပႆနာမ်ား (Social Problems)

“ ေသေသခ်ာခ်ာ ၿပင္ဆင္ထားၿခင္းမရွိပဲ ဧည့္သည္တစ္ေယာက္ကို ဖိတ္ေခၚၿခင္းဟာ အိမ္ရွင္ တာ၀န္မေက်ပါဘူး ”

လုပ္ၿပီဆိုမွေတာ့ ပီပီၿပင္ၿပင္ေပါ့ ။ ကဲ Living together ဘယ္ေတာ့မွ အတူမေနဘူးဆိုရင္ေတာ့ ဘာမွေၿပာ စရာမရွိပါဘူး ။ ကဲ ေနမယ္ရွင္ ဆိုတဲ့မိန္းကေလးေတြအဖို႔ ဘာေတြလုပ္ သင့္သလဲဆိုတဲ့ အ ခ်က္ေတြကို ေရးေပး လုိက္ပါတယ္ ။

၁ ။ ကိုယ္၀န္မရေအာင္ လံုး၀ ကာကြယ္မယ္ဆိုတဲ့ စိတ္ကိုေမြးပါ ။

၂ ။ မိမိရဲ႕ partner ကို ကြန္ဒံုးသံုးခိုင္းပါ ။ တခ်ိဳ႔လူေတြက မိန္းကေလးဖက္ထည့္မတြက္ပဲ တစ္လႊာၿခားရင္ တစ္ကမၻာၿခားတယ္ လုပ္ၾကေသးတယ္ ။ အဲဒီေနရာမ်ိဳးမွာ မိန္းကေလးဖက္က ၿပတ္ၿပတ္သားသားအမိန္႔ေပးပါ ။

၃ ။ ကဲ ရွံုးနိမ့္သြားၿပီဆိုပါစို႔ ။ အမိန္႔ေပးႏိုင္စြမ္းမရွိလို႔ အကာအကြယ္မဲ့ လိင္ဆက္ဆံမိၿပီဆိုပါစို႔ ။ လိင္ဆက္ဆံမႈရဲ႕ အၿမင့္ဆံုးအခ်ိန္ သုတ္လႊြတ္ၿခင္းမေရာက္ခင္ ၾကိဳေၿပာခိုင္းပါ ။ သုတ္ရည္ကို မိမိ မိန္းမကိုယ္ (vagina) ထဲမွာမလႊတ္ေစပဲ အၿပင္မွာ ထုတ္ခိုင္းပါ ။ဒီနည္းလမ္းကလည္း ေၿပာမယ့္သာေၿပာတာ အဲဒီအခ်ိန္က်မွ အၿပင္ထုတ္ ၊ အၿပင္မွာ လႊတ္ဆုိတာ သိပ္ေတာ့လြယ္မယ္မထင္ပါဘူး ။

၄ ။ ကဲ နံပါတ္ ၃အခ်က္ကိုလည္း ရွံုးနိမ့္ၿပီး သုတ္ရည္ကိုလည္း မိန္းမကိုယ္ထဲ လႊတ္မိသြားၿပီး အရာအားလံုး ၿပီးဆံုးသြားၿပီဆိုပါစို႔ ။ ကိုယ္၀န္မရေအာင္ အေရးေပၚသေႏၶတားေဆး ေသာက္ဖို႔လိုပါတယ္ ။ ေစ်းကြက္ထဲမွာ ၇၂ နာရီအတြင္း ေသာက္ရတဲ့အေရးေပၚသေႏၶတားေဆးေတြ အလြယ္တကူ ၀ယ္လို႔ရပါၿပီ ။ Levonogestrel 0.75 mg ပါ၀င္ပါတယ္ ။ လိမ္ဆက္ဆံၿပီးၿပီးခ်င္း ၇၂ နာရီအတြင္း ေစာႏိုင္သမွ် ေစာေစာ စေသာက္ရပါမယ္ ။ ေဆး ၂ လံုးပါပါတယ္ ။ ပထမေဆးေသာက္ၿပီး ေနာက္ ၁၂ နာရီၾကာရင္ေနာက္တစ္လံုးေသာက္ရပါမယ္ ။ ေဆးေသာက္ၿပီး လို႔ ၁ နာရီအတြင္း ပ်ိဳ႕အန္ခဲ့ရင္ ၿပန္ေသာက္ရပါမယ္ ။

၅ ။ ခဏခဏေတာ့ Living together အတူမေနမိပါေစနဲ႔ ။ ဒါဆိုရင္ အေရးေပၚသေႏၶတားေဆးကလည္း ကူညီေပးႏိုင္ မွာမဟုတ္ပါဘူး ။ ခဏခဏ ေနမယ္စိတ္ကူးရွိရင္ ေရရွည္စီမံကိန္း ဆြဲပါ ။ OC Pills လို႔ေခၚတဲ့ ၿမွားကဒ္ေလးေတြေသာက္မလား ၊ ၃ လခံေဆး 3 month depo injection ထိုးမလား ၊ IUD လို႔ေခၚတဲ့ သားအိမ္ တြင္းထည့္ပစၥည္းထည့္မလား သင္ၾကိဳက္ရာေရြးပါ ။

ခ်စ္ၿခင္းေမတၱာဆိုတာ sex နဲ႔တြဲမွ ေလးနက္ခို္င္ၿမဲတဲ့အရာမဟုတ္ပါဘူး ။ သူ႔အလိုလို နားလည္ခႊင့္လႊတ္ ခ်စ္တတ္ၿခင္းဟာလည္း မြန္ၿမတ္တဲ့စိတ္ကေလးတစ္ခုပါပဲ ။

အထက္ပါအေၾကာင္းအရာမ်ားကို ေရးသားၿခင္းဟာ လူငယ္လူရြယ္ေလးေတြအဖို႔ သိသင့္သိထိုက္တာေတြကို ရွင္းရွင္း လင္းလင္း သိၿပီး ေရွာင္သင့္တာေရွာင္ေဆာင္သင့္တာေဆာင္ႏိုင္ဖို႔ အတြက္ပဲၿဖစ္ပါတယ္ ။ Love နဲ႔ Sex ကို ခြဲခြဲၿခားၿခား သိၿမင္ႏိုင္ပါေစဟု ေလးနက္စြာ ဆႏၵၿပဳလွ်က္.............။

(မရွင္းလင္းတာေတြ ထပ္ၿပီးသိခ်င္တာေတြကို ကြန္းမန္႔မွာေမးသြားႏိုင္ပါတယ္ ။ အတတ္ႏိုင္ဆံုး ၿပန္ လည္ေၿဖေပးသြားပါ့မယ္ ။ )

သက္တန္႔ခ်ိဳ
23 Feb 2011

စာဖတ္ပရိတ္သတ္သူငယ္ခ်င္းမ်ားကို အစဥ္ေလးစားေသာအားၿဖင့္.......................

Read More

ေသြးအားနည္းေရာဂါ ( Anemia )

ေသြးအားနည္းေရာဂါ ( Anemia )

အနီးမီးယားဆိုတာဘာလည္း .....?

အနီးမီးယားဆိုတာဟာ ေသြးထဲမွာ ပံုမွန္ရွိရမယ့္ ေသြးနီဥတြင္ ေအာက္ဆီဂ်င္ကို သယ္ယူပို႔ေဆာင္ေပးေသာ အရာ သံဓါတ္ပါေသာအရာ Hemoglobin ပမာဏသို႔မဟုတ္ ေသြးနီဥဆဲလ္ red blood cells (RBCs) ေတြဟာ ပံုမွန္မမာဏထက္ေလ်ာ့ နည္းေနၿခင္းကို ဆိုလိုပါတယ္ ။ တခါတေလမွာေတာ့ ေသြးပမာဏ Blood volume ေလ်ာ့နည္းေနၿခင္း Hypovolemia ကိုလည္း အနီးမီးယားလို႔ေခၚပါေသးတယ္ ။ ေသြးယိုၿခင္းေၾကာင့္ၿဖစ္ေပၚ တတ္တဲ့ ေသြးပမာဏေလ်ာ့နည္းၿခင္း Hypovolemia ဟာလည္း သြယ္၀ႈိုက္ေသာနည္းနဲ႔ အနီးမီးယားကို ၿဖစ္ေစပါတယ္ ။ ဒါေပမယ့္ hemoglobin ပမာဏကေတာ့ မ်ားေနၿပီး hypovolemia ကိုၿဖစ္ေစတဲ့ အၿခားအခ်က္ေတြလည္း ရွိပါေသးတယ္ ။ အဲဒါေတြကေတာ့ ေရဓါတ္ခမ္းေၿခာက္ၿခင္းနဲ႔ အလြန္အမင္း အန္ၿခင္းတို႔ပဲၿဖစ္ပါတယ္ ။

ပံုမွန္ေသြးပမာဏ လူေတြမွာ ဘယ္ေလာက္ရွိရမလည္း .....?

ပံုမွန္ရွိရမည့္ ေဟမိုဂလိုဘင္ပမာဏ
ေယာက္်ား .....................13.0 - 18.0 g/dl
မိန္းမ............................11.5 - 16.5 g/dl

အနီးမီးယားကို ဘာေတြက ၿဖစ္ေပၚေစသလဲ ....?

အသိမ်ားတဲ့ ထင္ရွားတဲ့ အနီးမီးယားၿဖစ္ေပၚေစတဲ့ အခ်က္ေတြကေတာ့

ေသြးထြက္မ်ားၿခင္းေၾကာင့္ အနီးမီးယားၿဖစ္ၿခင္း ။ ။ ရာသီလာတဲ့ ေသြးပမာဏဟာ အလြန္အမင္း မ်ားၿပားေနၿခင္း ၊ ေသြးထြက္မ်ားေသာ အနာမ်ား ၊ အစာအိမ္ႏွင့္ အူလမ္းေၾကာင္း တြင္ အနာမ်ားၿဖစ္ေပၚၿခင္း ကင္ဆာမ်ား အထူးသၿဖင့္ အူမၾကီးကင္ဆာ စသည္တို႔မွာ ေသြးကို တၿဖည္းၿဖည္း ၿခင္း စိမ့္ထြက္ေစတဲ့့ အတြက္ေၾကာင့္ အနီးမီးယားကိုၿဖစ္ေပၚေစပါတယ္ ။

Iron သံဓါတ္ခ်ိဳ႕ယြင္းမႈေၾကာင့္ ၿဖစ္ေပၚေသာ အနီးမီးယား ။ ။ ရိုးတြင္းၿခင္ဆီဟာ ေသြးနီဥဆဲလ္ေတြ ထုတ္လုပ္ဖို႔အတြက္ အိုင္းယြန္းကို လိုအပ္ပါတယ္ ။ အိုင္းယြန္းဟာHemoglobin molecules ေတြၿဖစ္ေပၚဖို႔ ပံုစံအတြက္ အေရးၾကီးတဲ့ေနရာကေန ပါ၀င္ေဆာင္ရြက္ေပးပါတယ္ ။ အကယ္၍ အိုင္းယြန္းရရွိမႈဟာ ကန္႔သတ္ထားတယ္ ဒါမွမဟုတ္အစားအေသာက္မွာ သံဓါတ္အလံုအေလာက္မပါ၀င္ ဘူးဆိုရင္ အက်ိဳးဆက္အေနနဲ႔ အနီးမီးယား ၿဖစ္ႏုိင္ပါတယ္ ။ ဒါကိုေတာ့ Iron deficency anemia လို႔ေခၚပါတယ္ ။

နာတာရွည္ေရာဂါမ်ားေၾကာင့္ ၿဖစ္ေပၚေသာ အနီးမီးယား ။ ။ မည္သည့္ နာတာရွည္ေရာဂါမဆို အနီးမီးယားကို ၿဖစ္ေပၚေစႏိုင္ပါတယ္ ။ ဒါေပမယ့္ တိက်တဲ့ၿဖစ္စဥ္ကိုေတာ့ယေန႔တိုင္ မသိရေသးပါဘူး ။ နာတာရွည္ ေရာဂါေတြနဲ႔ ပိုး၀င္ၿခင္း သို႔မဟုတ္ ကင္ဆာေရာဂါေတြဟာ ဒီလိုမ်ိဳး အနီးမီးယားကို ၿဖစ္ေပၚေစပါတယ္ ။

ေက်ာက္ကပ္ေရာဂါႏွင့္ ဆက္ႏြယ္ေသာ အနီးမီးယား ။ ။ ေက်ာက္ကပ္ဟာ erythropoietin လို႔ေခၚတဲ့ ေဟာ္မုန္းတမ်ိဳးကို ထုတ္လုပ္ေပးပါတယ္ ။ အဲဒီေကာင္က ရိုးတြင္းၿခင္ ဆီေတြ ေသြးနီဥဆဲလ္ေတြ ထုတ္လုပ္တဲ့ ေနရာမွာ ကူညီေပးပါတယ္ ။ နာတာရွည္ေက်ာက္ကပ္ ေရာဂါရွိတဲ့လူေတြမွာ ဒီေဟာ္မုန္းထုတ္လုပ္မႈဟာ ေလ်ာ့နည္းသြားပါတယ္ ။ တဆက္တည္းမွာပဲ ေသြးနီဥဆဲလ္ေတြ ထုတ္လုပ္မႈဟာလည္း ေလ်ာ့နည္းသြားပါတယ္ ။ ဒီလိုမ်ိဳးကိုေတာ့ anemia related to chronie kidney diseases လို႔ေခၚပါတယ္ ။

အာဟာရ ခ်ိဳ႔တဲ့မႈေၾကာင့္ၿဖစ္ေပၚေသာ အနီးမီးယား ။ ။ ဗီတာမင္နဲ႔ သတၱဳဓါတ္ေတြဟာ ေသြးနီဥဆဲလ္ထုတ္လုပ္ဖို႔အတြက္ လိုအပ္ပါတယ္ ။ အိုင္းယြန္းအၿပင္ B12 နဲ႔ folate ကလည္း hemoglobin ထုတ္လုပ္ဖို႔အတြက္ လိုအပ္ပါတယ္ ။ ဒီအထဲက ဘယ္အရာပဲ ၿဖစ္ၿဖစ္ခ်ိဳ႔ယြင္းသြားမယ္ဆိုရင္ ေသြးနီဥဆဲလ္ေတြ ထုတ္လုပ္တာကိုေလ်ာ့နည္း သြားေစတဲ့ အတြက္ အနီးမီးယားကို ၿဖစ္ေပၚေစပါတယ္ ။ အာဟာရ ခ်ိဳ႔တဲ့မႈဟာလည္း folate နဲ႔ B12 ပမာဏေလ်ာ့နည္း ၿခင္းကို ၿဖစ္ေပၚေစတဲ့ အေရးၾကီးတဲ့ အခ်က္ပါပဲ ။ ဒါေၾကာင့္ အသီးအရြက္ပဲစားသံုးသူေတြ ဗီတာမင္ကို လံုလံုေလာက္ေလာက္မစားသံုးသူေတြဟာ B12 deficiency ၿဖစ္ဖို႔ အခြင့္အလမ္းမ်ားတဲ့ သူေတြၿဖစ္ပါတယ္ ။

Pernicious Anemia ။ ။ အစာအိမ္တြင္ ၿပသနာတခုခုရွိေနၿခင္း သို႔မဟုတ္ အူေတြက ဗီတာမင္ဘီတြဲကို စုပ္ယူမႈနည္းၿခင္းေၾကာင့္ ၿဖစ္ေပၚေစႏိုင္ပါတယ္ ။ ဒီလိုမ်ိဳး B12 deficiency ေၾကာင့္ၿဖစ္ေပၚတဲ့ အနီးမီးယားကို pernicious anemia လို႔ေခၚပါတယ္ ။

Sickle cell anemia ။ ။ အခ်ိဳ႔လူေတြမွာ ပုံမွန္မဟုတ္တဲ့ hemoglobin molecules ေတြထုတ္လုပ္တဲ့ၿပသနာ ရွိတတ္ပါတယ္ ။ ဒီလိုအေၿခအေနမ်ိဳးမွာဆိုရင္ hemoglobin ဟာ ပမာဏေရာ လုပ္ငန္းေဆာင္ရြက္မႈမွာပါ ၿပႆနာရွိလာပါတယ္ ။ ပံုမွန္မဟုတ္တဲ့ hemoglobin molecules ေတြက ေသြးနီဥပံုစံေတြကို မႈမမွန္ၿဖစ္ေစၿပီး Crescent shaped ( sickle cells ) တံစဥ္ ပံုစံလိုမ်ိဳးၿဖစ္ေပၚေစပါတယ္ ။သူ႔ရဲ႕ ၿပင္းထန္မႈ အဆင့္ေပၚမႈတည္ၿပီး Sickle cell anemia ကို အမ်ိဳးအစားမ်ားစြာခြဲၿခားႏုိင္ပါတယ္ ။ ဒါဟာ မ်ိဳးရိုးလိုက္ၿပီး African , Eastern နဲ႔ Mediterranean ေတြမွာၿဖစ္ေလ့ရွိပါတယ္ ။

Thalassaemia ။ ။ ေဟမိုဂလိုဘင္နဲ႔ ဆက္ႏြယ္ၿပီး အနီးမီးယားကို ၿဖစ္ေပၚေစတဲ့ အၿခားအုပ္စုတစ္ခုၿဖစ္ပါတယ္ ။ Thalassaemia အုပ္စုမ်ားစြာ ရွိပါတယ္ ။ ေရာဂါၿပင္းထန္မႈ အေပၚမူတည္ၿပီးကြဲသြားေလ့ရွိပါတယ္ ။ မ်ိဳးရိုးလိုက္ေလ့ရွိပါတယ္ ။Alcoholism ။ ။ အရက္ေသာက္သံုးသူေတြမွာ အာဟာရခ်ိဳ႔တဲ့မႈ ဗီတာမင္နဲ႔သတၱဳ ဓါတ္ေတြ နည္းပါးမႈဟာ ဆက္ႏြယ္ေနပါတယ္ ။ အယ္ကိုေဟာ ဟာ သူ႔ဘာသာ ရိုးတြင္းၿခင္ဆီကို အဆိပ္အေတာက္ၿဖစ္ေစပါတယ္။ ေသြးနီဥေတြထုတ္လုပ္မႈကိုလည္း ေလ်ာ့နည္းေစပါတယ္ ။ရိုးတြင္းၿခင္ဆီႏွင့္ ဆက္ႏြယ္ေနေသာ အနီးမီးယား ။ ။ အခ်ိဳ႔ေသာ ေသြးကင္ဆာ သို႔မဟုတ္ Lymphomas ေတြဟာ ေသြးနီဥထုတ္လုပ္မႈႏွုန္းကို ေၿပာင္းလည္းေစၿပီး ေသြးဆဲေတြအားလံုးထုတ္လုပ္မႈကို နည္းေစပါတယ္ ။ Hemolytic anemia ။ ။ ပံုမွန္ေသြးနီဥရဲ႔႕ ပံုစံဟာ သူ႔လုပ္ငန္းေဆာင္ရြက္မႈအတြက္ အလြန္အေရးၾကီးပါတယ္ ။ ဒီမွာဆိုရင္ေတာ့ ေသြးနီဥဟာ ေပါက္ကြဲၿပီး ဒါကို hemolysis လို႔ေခၚပါတယ္ ။ ၿ႔ပီးေတာ့သူဟာ လုပ္ငန္းေဆာင္ရြက္ႏိုင္ ၿခင္း မရွိေတာ့ပါဘူး ။ အၿခားရွားပါးတဲ့ခ်က္ေတြကေတာ ကင္ဆာေတြ အသဲေရာဂါေတြ မ်ိဳးဗီဇနဲ႔ဆိုင္တာေတြ ခဲအဆိပ္သင့္ၿခင္း AIDS နဲ႔ ေသြးယိုတဲ့ေရာဂါေတြ ပဲၿဖစ္ပါတယ္ ။

ေသြးအားနည္းရင္ဘာ လကၡဏာေတြ ၿဖစ္တတ္သလည္း ?

 

 


လကၡဏာေတြကေတာ့

ဦးေခါင္းပိုင္းမွာ ပင္ပန္းႏြမ္းနယ္ၿခင္း ေခါင္းမႈးၿခင္း သတိလစ္ၿခင္း
မ်က္လံုးမွာ ၀ါလာၿခင္း
အေရၿပားမွာ ေဖ်ာ့ေတာ့လာၿခင္း ေအးလာၿခင္း ၀ါလာၿခင္း
ေသြးေၾကာမွာ ေသြးေပါင္ခ်ိန္က်လာၿခင္း
အသက္ရွုလမ္းေၾကာင္းမွာ အသက္ရွုၿမန္ၿခင္း တနည္း တိုၿခင္း
ႏွလံုးမွာ ရင္တုန္ၿခင္း ႏွလံုးခုန္ႏွုန္းၿမန္ၿခင္း ရင္ဘတ္ေအာင့္ၿခင္း (angina)ႏွလံုးတိုက္ခိုက္ခံရၿခင္း
ၾကြက္သားမွာ အားနည္းလာၿခင္း
အူလမ္းေၾကာင္းမွာ မစင္အေရာင္ေၿပာင္းလာၿခင္း
သရက္ရြက္ (spleen)မွာ ၾကီးမားလာၿခင္း

အနီၿပထားေသာအရာမ်ားမွာ အလြန္ၿပင္းထန္ေသာ ေသြးအားနည္းေရာဂါမွာေတြ႔ရေလ့ ရွိပါတယ္ ။

ေသြးအားနည္းေရာဂါ ဘယ္လိုကုမလည္း ?

အိမ္မွာဆိုရင္ - ကိုယ့္ဘာသာကုဖို႔ နဲနဲေလးပဲလုပ္ေဆာင္ႏိုင္ပါတယ္ ။ ပံုမွန္အားၿဖင့္ ေဆးကုသမႈလိုပါတယ္ ။ ဥပမာ အနီးမီးယားက အစာအိမ္အနာေၾကာင့္ ၿဖစ္တယ္ဆိုရင္ aspirin , ibuprofen ကဲ့သို႔ အကိုက္အခဲေပ်ာက္ေဆးေတြကို ေရွာင္သင့္ပါတယ္ ။ဒါမွမဟုတ္လည္း ဆရာ၀န္ ညႊန္ၾကားတဲ့အတိုင္း လုပ္ေဆာင္ရပါမယ္ ။ေဆးရံုမွာဆိုရင္ - သိပ္မၿပင္းထန္ဘူးဆိုရင္ ေသြးအားေကာင္းေစတဲ့ေဆး Folic acid , B12 , Vit C , Iron ပါတဲ့ေဆးေတြေပးေလ့ရွိပါတယ္ ။ ဒါမမဟုတ္ Tot'hema လို ေဆးလည္းေပးပါတယ္ ။ ၿပင္းထန္တယ္ဆိုရင္ေတာ့ ေသြးသြင္းကုသပါတယ္ ။

ဘယ္လိုကာကြယ္မလည္း ?

အမ်ားစုကေတာ့ ပံုမွန္အာဟာရၿပည့္တဲ့အစားအစာနဲ႔ အရက္ကို ထိန္းခ်ဳပ္ၿခင္း ၿဖင့္ ကာကြယ္ပါတယ္ ။ အေကာင္းဆံုးကေတာ့ ဆရာ၀န္နဲ႔ၿပသၿပီး ဇစ္ၿမစ္ကို ရွာေဖြသင့္ပါတယ္ ။ ေသြးအားေကာင္းတဲ့အစားအစာေတြ စားေပးပါ ။အသား ပဲအမ်ိဳးမ်ိဳး အသည္း အၿမစ္ အရြက္မ်ား ငါးေသးေသးေလးမ်ား စသည္ ။

Ref;emedicine health( october 6 2009)

;wikipedia

စာေရးသူ....သက္တန္႔ခ်ိဳ.......(၁၁း၁၁ ည ၁၈.၁၀.၀၉)

Read More